Dekantacja – rytuał winiarski, który możesz wykonać w domu
Jeśli gdzieś usłyszałeś słowo dekantacja, ale nie wiesz dokładnie, co to znaczy i dlaczego się to robi – poniższe akapity dostarczą Ci krótkiego przeglądu.
Co to jest dekantacja
Dekantacja to proces oddzielenia wina od osadu i kryształków powstałych podczas dojrzewania. Wino przelewa się z butelki do karafki lub innego naczynia dekantacyjnego, a pozostałość zawierająca osad pozostaje w butelce i nie jest podawana.
Niektórzy porównują dekantację do „rytuału parzenia herbaty” znanego z Chin. Często bowiem chodzi głównie o kulturalne doświadczenie związane z winem.
Dlaczego dekantujemy
Istnieją trzy główne powody, dla których warto dekantować:
1) oddzielenie osadu i zanieczyszczeń – to podstawowy powód. Osady występują głównie w winach czerwonych, dojrzewających, lub starych winach porto. Osad nie jest szkodliwy, ale jego smak i konsystencja są niepożądane dla koneserów.
2) rozwinięcie aromatu i napowietrzenie – czyli pozwalamy winu „oddychać”. Tlen usuwa z wina niepożądane gazy, które powstały w jego nieobecności, a także łagodzi smak tanin – naturalnych składników wina. Dzięki temu smak wina staje się pełniejszy, a aromaty, które bez dekantacji pozostałyby ukryte, ujawniają się.
3) ratunek przy pokruszonym korku – czasem niestety zdarza się, że korek pokruszy się przy otwieraniu i wpada do butelki (kto tego nie doświadczył, ten pił za mało wina :)), wtedy dekantacja ratuje sytuację. Umówmy się – korek między zębami to prawdziwy „zabójca nastroju”, więc nie wahaj się i dekantuj!
Co dekantujemy
Dekantować można wina młode, stare, czerwone, białe i różowe. Istnieje bardzo niewiele win, które nie korzystają z dekantacji. Niektóre z nich wręcz jej potrzebują, aby uspokoić intensywne taniny – zwłaszcza młode, pełne wina czerwone o dzikim, nieokiełznanym smaku.
Wina, które naprawdę warto dekantować:
Malbec
Syrah (Shiraz)
Cabernet Sauvignon
Bordeaux
Burgund
Wina, których nie należy dekantować:
Wszelkie wina musujące. Tak jak wygazowana Cola nie ma sensu, tak samo wygazowany szampan.
Potrzebujesz: butelkę wina, karafkę, kieliszki + jeden do wina użytego do przelania, biały serwetka lub ściereczka, świeczkę, zapałki i korkociąg.
Proces
Dekantacja rządzi się swoimi zasadami, ale jeśli nie aspirujemy do tytułu mistrza sommelierów, spokojnie możemy ją przeprowadzić w domu. Proces wcale nie jest trudny.
1) Jeśli dekantujemy w celu usunięcia osadu, ważne jest, aby butelka przez co najmniej 2 dni stała nieruchomo – ewentualnie leżała w koszyczku dekantacyjnym.
2) Następnie ostrożnie chwytamy butelkę, by nie wzburzyć osadu, i otwieramy ją.
3) Po otwarciu wlewamy niewielką ilość wina do karafki i zakręcamy nią, aby ją „przygotować”. Tego wina nie podajemy – przelewamy je do osobnego kieliszka. To samo można zrobić z kieliszkami gości, którym zamierzamy serwować wino.
4) Aby dostrzec osad, zapalamy świeczkę i ustawiamy ją pod szyjką butelki. Wino przelewamy do karafki nad płomieniem
w taki sposób, by widzieć, kiedy osad zbliża się do szyjki butelki.
5) Przerywamy przelewanie i czekamy, aż osad opadnie.
Czynność powtarzamy, dopóki w butelce nie pozostanie jedynie osadowe wino, którego nie da się już oddzielić. Pozostałość możemy wylać lub użyć do gotowania.
Jeśli chodzi tylko o oddzielenie osadu, przelewamy wino powoli wzdłuż ścianek karafki – tak przygotowane wino można od razu podać.
Jeśli jednak zależy nam na napowietrzeniu i rozwinięciu aromatu, możemy przelewać wino z większej wysokości, pozwalając mu rozpryskiwać się po ściankach karafki. Po przelaniu wino powinno chwilę postać, aby w pełni rozwinąć aromat.
Naczynie do dekantacji
Ważne jest nie tylko przestrzeganie właściwej procedury, ale także wybór odpowiedniego naczynia do dekantacji – karafki.
Istnieje wiele karafek różniących się kształtem i rozmiarem. Jak wybrać tę najbardziej odpowiednią do naszego wina?
Statek czy kaczka?
Karafki dzielimy zasadniczo na „karafki typu statek”, które mają szerokie, zaokrąglone dno. Są one idealne do cięższych, pełnych win, które potrzebują więcej przestrzeni, by „oddychać” i rozwinąć aromat.
Karafki typu „kaczka” są mniejsze, węższe i wyższe. Oferują mniej miejsca, więc wino ma ograniczony kontakt z powietrzem. Używa się ich do win archiwalnych i delikatnych, które nie mają intensywnego aromatu.
Karafek jest wiele rodzajów, ale w warunkach domowych w zupełności wystarczą te dwa typy.
Karafka typu „statek” – po lewej, „kaczka” / „kot” – po prawej
Główny składnik
Dekantacja to królewska dziedzina każdego sommeliera, ale to nie znaczy, że nie możemy cieszyć się nią w domu. Spróbuj czegoś nowego i uczyń chwile przy kieliszku czerwonego lub białego wina jeszcze przyjemniejszymi. Głównym składnikiem nie jest tylko dobre wino i odpowiednia karafka, ale także dobry nastrój i miłe towarzystwo.